De verslagen van de Edegemse gemeenteraad uit 1916 leveren soms verrassende inzichten.
Links Dokter Frans Bernaertsstraat, dan de ingang van de begraafplaats, rechts ingang Grot.
Waarover gaat het?
Iedereen kent de ingang van de begraafplaats naast de ingang van de Grot in de Hovestraat. Tussen de hoek van de Hovestraat met de Dokter Frans Bernaertsstraat en de ingang van de grot ligt de (originele) ingang van de begraafplaats.
De grot werd in 1884 gebouwd, de begraafplaats achter de grot werd in 1916 aangelegd. Naast de grot loopt een weg van de Hovestraat tot achter de grot en die toegangsweg werd afgesloten door een hek en een poort.
Plan begraafplaats, grot en O.L.Vrouw-van-Lourdeskerk in 1933
In de jaren 1930 (de elektrische straatlantaarn achter het meisje werd er in 1931 geplaatst) zag de Hovestraat er nog zo uit, er was toen nog geen Dokter Frans Bernaertsstraat, maar een tuin.
Links hek, poort en hek van de begraafplaats, rechts hekken en poort van de grot.
Verschillen tussen hek en poort
Bij nadere inspectie valt op dat de poort en het hek van een andere stijl zijn.
De poort heeft spijlen met bovenaan een speerpunt die uit een bloemkelk komt, ook zo voor de kolom die de poort draagt.
Het hek heeft een rij met andreaskruisen en een bloemmotiefje, daarboven een speerpunt boven een ronde knop. Ook de bijhorende kolommen hebben een ronde bol bovenaan.
Het hek van de begraafplaats
De afsluiting van de begraafplaats lijkt ook niet op de oudere afsluiting van de grot.
Tweedehands hek
De uitleg van die verschillen is simpel (als je het eenmaal weet). Door de benarde financiële situatie van de gemeente wegens de voedselaankopen tijdens de Eerste Wereldoorlog kon de gemeente zich in 1916 geen nieuw hek veroorloven.
Het hek is een tweedehands hek uit Oude-God en de poort is een koopje gevonden in Edegem.
Op de gemeenteraad van 14 februari 1916 worden de leden gevraagd om eens te gaan kijken bij de aannemer De Backer [1] te Mortsel naar een goede ijzeren traliewerk, voordelig in prijs, en naar een ijzeren poort die er in Edegem zou zijn, men moet nog uitzoeken juist bij wie. Bijgevolg wordt dit punt van de agenda naar later verschoven.
Op de gemeenteraadszitting van 22 maart 1916 wordt er besloten voor de afsluiting van de ingang van de begraafplaats twee aankopen te doen:
1)Traliewerk bij de heer Jos De Backer- Van Zeeland:
– Twee vakken van een ijzeren “grillie” (traliewerk) staande thans aan de oude jongensschool [2] te Oude-God, lang circa 4 meter en 1,65 m hoog; – Twee ijzeren kolommen hoog circa 1,80 m; – Twee arduinen plinten van corresponderende lengte, 0,50 m hoogte en 0,20 m dik – Twee arduinen “bocht” onder de kolommen, 0,30 x 0,30 x0,50 Al deze stukken aan de voet van het werk geleverd te Edegem voor 170 frank contant.
2) Een poort te verkrijgen bij Theodoor Andries [3] (Oud Steengelaag 1) te Edegem,
met een opening van bijna 3 meter, te koop voor 65 frank. De poort heeft een tamelijke overeenkomst met het traliewerk en is in goede staat, behalve het slot. Ze moet afgebroken en gehaald worden. De gemeenteraadsleden kennen die poort wel.
Het meest rechtse huis van deze groep was van de familie Andries-Donckers.
En daarmee is dit kleine raadseltje opgelost!
Erik Laforce, Edegem 1 oktober 2021
Noten
[1] Josephus Benedictus de Backer (23 september 1867, Mortsel – 8 oktober 1934, Mortsel) (fs Marcus de Backer 1844-1904 & Barbara Paulina Elisabeth de Rooij 1845-1925). Gehuwd met Maria-Hermina van Zeeland (1864-1952) op 21 juni 1892, Antwerpen. Getuigen bij het huwelijk zijn haar twee broers die loodgieter zijn, Guilielmus Juchem-De Rooy, bloemist en Felix De Rooy, aannemer, beiden oom van de bruidegom allen uit Mortsel.
[2] In de “Geschiedenis van Mortsel” van H. Dierickx uit 1961 is er geen school terug te vinden die aan deze benaming voldoet. In Oude-God was er enkel de jongensschool in de Eggestraat. De enige school die afgebroken werd in 1913 was de oude meisjesschool in Mortsel-Dorp.
[3] De familie Andries-Donckers was eigenaar van het perceel aan Molenstraat bij de Drij Eiken [3], het vierde huis voorbij de brug over de spoorweg. Deze huizen werden afgebroken bij de aanleg van de E19.Drij Eiken, sectie C nummer 116g, bouwland 3225m² en een huis C116q van 180m² in 1907.