top of page

Krijgt de Sint-Sebastiaansgilde, dankzij de jongste generaties, het eeuwige leven?

  • Foto van schrijver: Peter Crombecq
    Peter Crombecq
  • 4 dagen geleden
  • 16 minuten om te lezen
De Koninklijke Handbooggilde Sint-Sebastiaan bij de deelname aan Meneerke van Buizegem anno 2025. (foto Mark Daemen)
De Koninklijke Handbooggilde Sint-Sebastiaan bij de deelname aan Meneerke van Buizegem anno 2025. (foto Mark Daemen)

Voor vele Edegemnaars is de Koninklijke Handbooggilde Sint-Sebastiaan een vaag begrip of zelfs helemaal onbekend. Totaal onterecht, want de Gilde bestaat langer dan welke vereniging ook in Edegem. Heel veel langer …

Maak kennis met de oudste sportclub van Edegem; ze is meer dan 500 jaar oud!

 

De oorsprong

 

Van de Gilde weet men zeker dat ze bestond in 1512. Keizer Karel was toen 12 jaar. Ze bestaat dus al meer dan 500 jaar ononderbroken, met vele ups en downs, maar nooit onder de 4 leden, want dan zou ze zijn opgeheven[i]. De handbooggilde ontstond destijds ter bescherming van de dorpsheer. Dat de Gilde al 500 jaar bestaat, hoor je ook aan het jargon dat vandaag nog altijd gebruikt wordt. De vereniging wordt geleid door een Gilderaad[ii], samengesteld uit de Hoofdman, een Deken, een Griffier en Raadsleden, en die wordt geadviseerd door Oudermannen.  En er is ook een Koning. De leden zijn confreers[iii], of Gildebroeders en -zusters. De Koning is verplicht op belangrijke momenten de breuk te dragen. Je kan ook Keizer worden indien je drie keer achter elkaar Koning hebt geschoten.

Als leek hoor je het in Edegem donderen.

Koningschieting van 2024 met v.l.n.r.: Diane Martens, haar echtgenoot en nieuwe Koning Sven Truyens met de traditionele breuk, Micha Claus, Hoofdman Gunter Herremans, Dirk Mariën, Patrick Herremans en Deken Thomas Campo. (foto Mark Daemen)
Koningschieting van 2024 met v.l.n.r.: Diane Martens, haar echtgenoot en nieuwe Koning Sven Truyens met de traditionele breuk, Micha Claus, Hoofdman Gunter Herremans, Dirk Mariën, Patrick Herremans en Deken Thomas Campo. (foto Mark Daemen)

Nochtans circuleren er al honderden jaren verhaaltjes over de Gilde. Een oude anekdote is die van pastoor Addiers. Die was van 1640 tot 1643 Hoofdman van de Gilde. Hij liep mee in de processies als Hoofdman, en niet als pastoor, tot grote woede van de Antwerpse bisschop. Hij moest op het matje komen en werd vervolgens voor het Geestelijk Hof gesleept. Bang om zijn job te verliezen, gaf hij het Hoofdmanschap op, maar hij bleef tot op vandaag in de harten van de Gildeleden zitten[iv].

De Sint-Sebastiaansgilde in 1899 ter gelegenheid van de Jaarmarkt en Foore. Met bolhoed Clement Segers en links naast hem André De Ryck[v], later de enige Keizer van de Gilde tot nu toe. (HAE)
De Sint-Sebastiaansgilde in 1899 ter gelegenheid van de Jaarmarkt en Foore. Met bolhoed Clement Segers en links naast hem André De Ryck[v], later de enige Keizer van de Gilde tot nu toe. (HAE)

In 1901 slaagden de toenmalige erevoorzitter, ridder Oscar Mayer van den Bergh, heer van Hof Ter Linden en Hoofdman Clement Segers erin om de Gilde ‘Koninklijk’ te laten verklaren. Niet moeilijk; het moest volgens de wet 50 jaar bestaan, maar was toen al veel ouder. Dat het niet eerder gebeurd was, kwam door de administratieve procedure: men moest een handgeschreven brief in het Frans naar de koning schrijven, en dat kon niet iedereen.

 

De geschiedenis van de Koninklijke Handbooggilde Sint-Sebastiaan is uitgebreid beschreven in verschillende boeken en tijdschriften die te raadplegen zijn in het Historisch Archief van Edegem[vi].


Het doel van de Gilde

 

Het doel van de vereniging is: “Het boogschieten te beoefenen en te bevorderen op de staande en liggende wip. Alsook de folkloristische tradities in ere te houden.[vii]

Volgende drie tradities zijn voor de Gilde erg belangrijk; alle leden verschijnen dan in uniform:

 

De Sint-Antoniusprocessie op de derde zondag van het jaar

De Sint-Antoniusprocessie in 2025 en het varken van Sint-Antonius met links Marc Robberecht en Patrick Herremans en rechts Chris Van Rompaey en Dirk Van Den Berg. (foto’s PetCro)
De Sint-Antoniusprocessie in 2025 en het varken van Sint-Antonius met links Marc Robberecht en Patrick Herremans en rechts Chris Van Rompaey en Dirk Van Den Berg. (foto’s PetCro)

Meneerke van Buizegem op de laatste dag van april

Darren Poppe, Koning 2023 (werd nadien Prins in 2024) met naast hem zijn ouders Sabrina Van Eester en vlagdrager David Poppe  & Meneerke van Buizegem natuurlijk. (foto’s Albert Van Hees)
Darren Poppe, Koning 2023 (werd nadien Prins in 2024) met naast hem zijn ouders Sabrina Van Eester en vlagdrager David Poppe & Meneerke van Buizegem natuurlijk. (foto’s Albert Van Hees)

De Koningschieting op Pinkstermaandag.

De Koningschieting van 2024 waarop Sven Truyens zich tot Koning schoot. (foto’s Mark Daemen)
De Koningschieting van 2024 waarop Sven Truyens zich tot Koning schoot. (foto’s Mark Daemen)

De Koningschieting is het hoogtepunt van het jaar waarnaar iedereen uitziet. Wie wordt de volgende Koning in de geschiedenis van Koninklijke Handbooggilde Sint-Sebastiaan. Naast de Koningschieting heb je ook de puntenschietingen, een competitie die over het hele jaar loopt. Bovendien wordt er op de eerste puntenschieting na de Koningschieting ook een Prinsen- en Prinsessenschieting georganiseerd. Voor diegenen die jonger zijn dan 18 jaar. De kalender van de schietingen en evenementen staat op de website van de Gilde[viii].


De Sint-Sebastiaansgilde vandaag

 

De Gilde was vroeger nog echt een patriarchale en tot de Tweede Wereldoorlog ook een elitaire vereniging met strenge regels, waar de vrouwen vooral de heren schutters mochten voorzien van spijs en drank en de punten mochten noteren in het puntenboek. Voor de kinderen was er weinig begrip; zij moesten vooral zitten en zwijgen, terwijl vader aan het schieten was. Pas vanaf 1989 mochten vrouwen meeschieten en het zou nog 20 jaar duren voordat zij mochten meedoen met de Koningschieting[ix].

 

De Gilde is vandaag de dag een vereniging waar iedereen zijn hobby, boogschieten, kan beoefenen. Een familiegebeuren; de hele familie, jong en oud, man en vrouw, komt gewoon meeschieten. Het ledenaantal is in die 500 jaar nog nooit zo hoog geweest, maar wordt vandaag bewust beperkt (50 actieve leden, een lijst voor de kinderen en een wachtlijst). Dat gebeurt uit praktische overwegingen, omdat 1 wip niet meer schutters aankan, maar ook om de gemeenschap kleinschalig te houden. Gezelligheid en warme familiesfeer primeren boven grotere ledenaantallen.

En dat werkt.

 

Vandaag heeft de Gilde een gezonde leeftijdsmix, waardoor het voortbestaan de volgende decennia gegarandeerd is en het goed op weg is naar het 550-jarig bestaan! En dat is niet in het minst de verdienste van de huidige Gilderaad die ondermeer de minimumleeftijd verlaagde van 14 naar 10 jaar.

Effect? Jonge schutters raken veel sneller betrokken en zijn absoluut bekwaam om zichzelf tot Prins en Koning te schieten. Wat Berre Claus (Koning 2022) en Darren Poppe (Koning 2023 & Prins 2024) ook bewezen.

Iedereen is welkom om deel te nemen aan de schietingen met v.l.n.r. Siebe Everaert, Stéphanie Oliviers en Hilde Mariën. (foto’s Mark Daemen)
Iedereen is welkom om deel te nemen aan de schietingen met v.l.n.r. Siebe Everaert, Stéphanie Oliviers en Hilde Mariën. (foto’s Mark Daemen)

Enkele families die de Sint-Sebastiaansgilde vandaag vorm geven

 

Dit verhaal gaat over de families die vandaag een belangrijke rol spelen.

We laten hiervoor Hoofdman Gunter Herremans (en zijn neven Patrick en Danny), Deken Thomas Campo (en zijn vader Ouderman Luc) en penningmeester, tevens Koning van 2024, Sven Truyens (en zijn nonkel Vic) aan het woord. De Hoofdman is, zeg maar, de voorzitter van de Gilde, de Deken is de tweede in bevel. De Ouderman werd, vanwege zijn ruime ervaring en verdiensten, door de Gilderaad aangesteld als adviseur van de Gilderaad. De Koning heeft zich in de laatste Koningschieting tot Koning geschoten.

Links: Gunter Herremans; rechts: Sven Truyens en Thomas Campo. Beide hebben zich reeds 3 keer tot Koning geschoten. (foto’s Mark Daemen)
Links: Gunter Herremans; rechts: Sven Truyens en Thomas Campo. Beide hebben zich reeds 3 keer tot Koning geschoten. (foto’s Mark Daemen)

In ons eerste kennismakingsgesprek kwam al direct een anekdote naar boven. Over het doelveld, dat niet in de Doelveldstraat ligt. Zolang zij het zich kunnen herinneren, was het doelveld in de wei rechts naast de ingang van het Kasteel Hof Ter Linden, achter wat vandaag restaurant Stable is en tegenover de boerderij van boer Kerrebroeck. Dat doelveld was in het begin een wei waar koeien op liepen. Elke keer als het schieting was, werden de koeien naar een kant van de wei geduwd en werd er een koord gespannen in de hoop dat de koeien achter die koord bleven. De wei lag dan ook vol koeienvlaaien, waardoor je, bij het schieten, niet te geconcentreerd mocht zijn op je doel, of je zat met je schoenen in een vlaai.

De wip was een houten paal die met een koord werd rechtgetrokken. Het clublokaal was een klein kot zonder wc; dat deed je gewoon in de beek. De boswachter van den baron, Rik Van Dun, bracht met zijn kruiwagen een bak Palm, om de dorstigen te laven. De houten wip had geen kooi, waardoor de pijlen alle kanten uitvlogen. Zo ook op het dak van het ijskarretje van Glacé Jozef, dat toen nog, zoals alle andere auto’s, op de dreef mocht rijden. Pijlen rapen was dan ook de eerste job van de aanstormende schuttersjeugd. De hapjes zoals melk en gekookte eieren kwamen van boer Kerrebroeck.

 

Vandaag is het wel even anders: een moderne wip met kooi en een gezellig lokaal met alle noodzakelijke dorstlessende en andere voorzieningen.

En vooral: er lopen geen koeien meer in de wei.


De schuttersfamilie Herremans

 

Als je de ledenlijst van de Gilde analyseert, dan is het niet alleen Gunter Herremans die een opvallende rol speelt in de geschiedenis van de club. Je hebt ook Piet Herremans, Frans Herremans, Remy Herremans, Marcel Herremans, Patrick Herremans, Danny Herremans, Chantal Herremans, Brenne Herremans en Yorbe Herremans. Allemaal leden van dezelfde familie. Vijf van hen schoten zich samen 9 keer tot Koning. Geen enkele familie deed hen dat ooit voor. En dan wordt het interessant om die familie eens onder de loep te nemen 😉.


Op de hoek van de Mortselstraat en de Onafhankelijkheidsstraat was er vroeger café De Veldduif, tegenover drukkerij en boekbinderij Bob, waar vandaag Glacé Jozef is. Bij oudere Edegemnaars is dat kruispunt bekend als de Luien Hoek.

De uitbaatster was Maria Schellens, beter bekend als Zieke Mie. Die bijnaam had ze verworven omdat ze ooit een schaap, ook mie genoemd in de volkstaal, had verkocht dat achteraf bleek ziek te zijn. Haar man was Tist van Zieke Mie Adriaens.

Café De Veldduif, over Boekbinderij Bob (nu Glacé Jozef). (archief Frank Neyens)
Café De Veldduif, over Boekbinderij Bob (nu Glacé Jozef). (archief Frank Neyens)
Het gebouw vandaag. (Google Street View)
Het gebouw vandaag. (Google Street View)

Frans Herremans, in Berchem geboren op 30 december 1909, leerde een Edegems meisje kennen, Jozefien Adriaens. Jozefien was de dochter van Tist en Zieke Mie. Ze trouwden op 7 maart 1931. Frans was schilder – in wit pak – bij de Gevaert. Jozefien was op dat moment de cafébazin van De Veldduif[x]. Het echtpaar kreeg 6 kinderen, 5 jongens en een meisje.

V.l.n.r. staand Jozefien Adriaens, Koning 1972 Remy Herremans, Frans Herremans, Doris De Cock; gehurkt Patrick, Marcel en Piet Herremans. (archief Gunter Herremans)
V.l.n.r. staand Jozefien Adriaens, Koning 1972 Remy Herremans, Frans Herremans, Doris De Cock; gehurkt Patrick, Marcel en Piet Herremans. (archief Gunter Herremans)

Frans was de eerste Herremans die toetrad tot de Sint-Sebastiaansgilde en was, in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw, meerdere jaren lid. Hij had niet het geluk zich tot Koning te schieten. Het zijn 3 zonen van Frans die furore zullen maken in de Sint-Sebastiaansgilde: Marcel werd tweemaal Koning en Deken, Piet werd driemaal Koning en Remy eenmaal. Marcel en Piet waren schutters die ook actief waren bij andere schuttersverenigingen, zoals het Rupelverbond.

 

Maar het stopt niet, integendeel.

 

De derde en vierde generatie schutters

De broers Marcel en Piet Herremans trouwden met twee zussen, Jeanneke en Paula Ceurvels. En zij hebben zonen die ook van schieten weten.

De schuttersfamilie Herremans met v.l.n.r.: Chantal Herrremans, dochters Laura en Margot Hellemans, Patrick Herremans en echtgenote Lea Van Assche, Koning 2019 Danny Herremans, Piet Herremans, Gunter Herremans, dochter Brenne, zoon Yorbe en echtgenote Kim Everaert. (archief Gunter Herremans)
De schuttersfamilie Herremans met v.l.n.r.: Chantal Herrremans, dochters Laura en Margot Hellemans, Patrick Herremans en echtgenote Lea Van Assche, Koning 2019 Danny Herremans, Piet Herremans, Gunter Herremans, dochter Brenne, zoon Yorbe en echtgenote Kim Everaert. (archief Gunter Herremans)

De zonen van Piet en Paula, Danny en Patrick, zijn vandaag nog altijd actieve schutters. De zoon van Marcel en Jeanneke, Gunter, werd tweemaal Koning, maar is veel meer dan een schutter. Gunter Herremans was 44 jaar toen hij in 2018 door de Gilderaad werd aangesteld als Hoofdman. De jongste ooit. Hij was al Deken onder de vorige Hoofdman, Armand Verhulst, die om privéredenen afhaakte. Als Deken had hij in 2012 de 3-daagse voor het 500-jarig bestaan volledig gecoördineerd.

De schuttersfamilie Gunter Herremans, Kim Everaert en de kinderen Brenne en Yorbe. (foto Mark Daemen)
De schuttersfamilie Gunter Herremans, Kim Everaert en de kinderen Brenne en Yorbe. (foto Mark Daemen)

Gunters vrouw Kim Everaert, dochter Brenne (12 jaar) en zoon Yorbe (8 jaar) schieten ook mee (die laatste voorlopig enkel in de vrije schietingen; de jongen is nog geen 10). Maar ook Laura, de dochter van Gunters’ zus Chantal en schoonbroer Mark Everaerten diens zoon Siebe schieten.

Het schuttersbloed stroomt hevig in de aderen van de families Herremans en co en het ziet ernaar uit dat zij persoonlijk borg gaan staan voor het eeuwige leven van de Gilde 😉.


Het verhaal van de familie Campo

 

Luc Campo, geboren in Edegem in 1958, woonde in de Trooststraat, waar zijn ouders nog altijd wonen. Luc kende de Sint-Sebastiaansgilde van haar noch pluim. Tot hij verliefd werd op Leen Andries. Leen was de dochter van Emiel Andries en Rosa Champagne, als uitbaters van het parochiehuis (vandaag Zaal ’t Centrum), alom bekend in Edegem. Maar Emiel was ook een vooraanstaand lid van de Gilde. Hij was decennialang Deken van de Gilde en schoot zich tot Koning in 1973 en 1995. Ook Leens broer Bart was lid van de Gilde. Aangetrokken door de sfeer werd Luc lid in 1983. Tegenover de andere, meestal wat oudere leden, was hij een jong manneke, een snotaap. Dat belette hem niet om decennialang lid te blijven en zich tot Koning te schieten in 2013. Vandaag is Luc 41 jaar lid, het langst aaneengesloten lidmaatschap van iedereen. Hij werd door de Gilderaad tot Ouderman benoemd, de wijze man die de Gilderaad van advies kan voorzien. En hij ziet een groot verschil; er zijn veel snotapen bijgekomen. Een verschil ten goede.

Het gezin Campo-Andries woonde in de Patronaatstraat, met zicht op het schietveld. In april 1984 werd zoon Thomas geboren en vanaf mei ging hij mee naar de schietingen. Als hij ’s avonds niet kon inslapen, loste mama Andries dat op door met de kinderwagen langs de dreef te wandelen. Die kinderwagen is overigens eens doorboord geweest door een terugkomende pijl. Thomas lag er niet in, zoals we weten.

 

De Gilde was dus gewoon zijn tweede thuis. Thomas was 9 jaar toen hij meedeed aan zijn eerste kermisschieting. Maar voor de officiële schietingen was hij nog te jong; je moest minstens 14 jaar zijn. In 1998 was het zover: hij mocht meedoen met de grote jongens en schoot zich tot ieders grote verbazing onmiddellijk tot Koning. In zijn allereerste koningschieting, de jongste Koning ooit. Luc Campo was intussen hertrouwd met Nicole Gabriels en Thomas kreeg in 1999 een halfbroer, Pieter. Die was op zijn eerste schieting 9 jaar, zoals Thomas. In 2011 waren er 3 Campo’s aan het schieten bij de Sint-Sebastiaansgilde.

 

Maar daar stopt het nog niet.


Thomas Campo trouwde met Annelies Declercq en samen kregen ze zoon Emiel en dochter Charlotte. Ook Annelies, Emiel en Charlotte zijn schutters. De hele familie dus. Thomas was ooit de jongste schutter die Koning werd, op zijn vijftiende in 1999. Vandaag is Thomas Deken, zeg maar rechterhand van de Hoofdman, en hij schoot zich nog tweemaal tot Koning in 2015 en 2018.

 

Maar de toekomst is verzekerd met Annelies, Charlotte, Emiel en Pieter 😉.

Schuttersfamilie Campo met v.l.n.r.: Emiel, Pieter, Thomas, Luc en Charlotte. (foto Thomas Campo)
Schuttersfamilie Campo met v.l.n.r.: Emiel, Pieter, Thomas, Luc en Charlotte. (foto Thomas Campo)

Sven Truyens, Koning van 2024

Victor Truyens, Koning in 1939. (HAE)
Victor Truyens, Koning in 1939. (HAE)

Dat Sven zich tot Koning zou schieten is misschien niet helemaal toevallig. Koningschieten zit gewoon in het bloed van de familie.

Victor Truyens, beenhouwer en getrouwd met Emma Anthonissen, woonde op het Vlaams Hoofd aan de linkeroever van de Schelde waar ook zijn oudste kinderen geboren werden. Het gezin verhuisde rond 1920 naar Antwerpen-rechteroever en werd gezegend met 9 zonen. In 1936 kwam het echtpaar met 7 zonen in Edegem wonen, meer precies in de Boerenlegerstraat 54. Hun oudste zoon Josephus kwam met zijn gezin een maand later in het huis ernaast wonen, nr. 56. Niet lang daarna kocht Victor de winkel in de Strijdersstraat 1, naast café A La Belle Vue[xi]. Het werd een runds-, kalfs- en verkensbeenhouwerij.

 

De familie Truyens voor de winkel in de Strijdersstraat 1. (HAE)
De familie Truyens voor de winkel in de Strijdersstraat 1. (HAE)

Zijn grote specialiteit was gerookt vlees, waarvoor hij achteraan in het vleesatelier een rookschouw had gebouwd. Het duurde niet lang of iedereen kende Victor. Hij behoorde al snel tot de notabelen van het dorp, waardoor je toen automatisch verzeild raakte in de Sint-Sebastiaansgilde. In 1937 betaalde hij inkoom (geldbedrag om lid te kunnen worden) en twee jaar later, op de vooravond van WO II in 1939, schoot hij zich tot Koning. Victor is de overgrootvader van Sven Truyens. Over Victor doet trouwens vandaag nog altijd een verhaal de ronde. Hij beweerde dat je met opgeblazen varkensblazen aan je voeten de Schelde kon overwandelen. Wat ook effectief geprobeerd werd, vertrekkend van het Vlaams Hoofd. De persoon moest gered worden van een gewisse verdrinkingsdood.

Victor Truyens met kleinzoon Victor, gesprekspartner voor dit verhaal. (HAE)
Victor Truyens met kleinzoon Victor, gesprekspartner voor dit verhaal. (HAE)
Eduard, den bokser, Truyens; getrouwd met Jeanne Severens. (foto’s Sven Truyens)
Eduard, den bokser, Truyens; getrouwd met Jeanne Severens. (foto’s Sven Truyens)

Victors zoon Eduard Truyens trouwde met Jeanne Severens, dochter van Louis en Johanna Hendrieckx. Hij was een bokser en stond zo ook bekend in Edegem. Samen met zijn echtgenoot baatten ze het cafeetje uit in de Trooststraat 5 (de verdwenen huisjes op het Gemeenteplein[xii]) dat ze herdoopten in Den Bokser. Twee jaar later, in 1953, verhuisden ze naar de Doelveldstraat 4, café ’t Jagerke, dat ze herdoopten in … Den Bokser. De familie noemde het ’t klein cafeetje en dat kwam vooral tot uiting wanneer de brandbel ging. Eduard was vrijwilliger bij de brandweer en die hadden in het café een bel geïnstalleerd die door de brandweer geactiveerd werd bij brand. De bel maakte zoveel lawaai dat de klanten werden buitengejaagd, ook Eduard, die daardoor altijd op tijd bij de brand was. In 1961 verhuisde het gezin, letterlijk met paard en kar van boer Fierens, naar café De Volkslust in de Strijdersstraat 65.

Café De Volkslust, toen een bruisend café, vandaag aan het verkrotten. (HAE & foto PetCro)
Café De Volkslust, toen een bruisend café, vandaag aan het verkrotten. (HAE & foto PetCro)
Victor Truyens 13 jaar, Eduard Truyens en Jeanne Severens. (HAE)
Victor Truyens 13 jaar, Eduard Truyens en Jeanne Severens. (HAE)

De Volkslust was de thuishaven van vele verenigingen, waaronder de Liggende Wipmaatschappij. Niet toevallig: Eduard Truyens was, zoals zijn vader, lid van de Sint-Sebastiaansgilde en schoot zich ook tweemaal tot Koning, in 1964 en later nog eens in 1983.

1964: Gildeleden v.l.n.r. Remi Vermeylen, Gust Rappoort, Koning Edgard Truyens, Jules De Backer en Jeanne Severens. (HAE)
1964: Gildeleden v.l.n.r. Remi Vermeylen, Gust Rappoort, Koning Edgard Truyens, Jules De Backer en Jeanne Severens. (HAE)

Het gezin werd erg gekend en belangrijk in de Edegemse gemeenschap en het was vooral Jeanne Severens die zich wist te profileren. Zij was de bezieler in vele verenigingen en verkreeg hierdoor een enorme status in de gemeente. Als ze zei: “We gaan dat arrangeren”, dan kwam dat in orde. Ooit was er sprake om de foor op het Gemeenteplein uit te besteden aan een Hollands bedrijf. Jeanne kroop toen op de barricades tot het gemeentebestuur over stag ging, wat haar de eeuwige dankbaarheid bezorgde van foorkramers en Edegemnaars.

Toen ze 35 jaar getrouwd waren, nodigden ze burgemeester Jan van den Kerkhof en secretaris Frans Van den Berge uit om ’s morgens mee pistolekes te komen eten. Beide notabelen konden dat niet weigeren. Ook Hoofdman Gust Rappoort kon iets niet weigeren. Jeanne wou meeschieten met de mannen en niets of niemand kon haar tegenhouden. Ook het reglement niet. Daar stond in dat het ten strengste verboden was om vrouwen aan schietingen te laten deelnemen. En Jeanne schoot mee … En zo staat ze als enige vrouw op vele foto’s, ook op die van 1983, wanneer haar Eduard zich tot Koning schoot!

Koning Eduard Truyens met breuk en rechts zijn echtgenote Jeanne Severens. (HAE)
Koning Eduard Truyens met breuk en rechts zijn echtgenote Jeanne Severens. (HAE)

Vandaag de dag verbazen de leden zich nog altijd over de macht die Jeanne gehad moet hebben om in een gesloten mannenbastion binnen te dringen en er een plaats op te eisen. Pas vele jaren later, in 1989, zouden de vrouwen officieel mogen deelnemen aan de schietingen.

 

Overigens had ook haar nonkel Nand Severens zich tot Koning geschoten, in 1945, en een ander familielid deed dat eerder ook in 1928.

Rond 1970 stopte het echtpaar met De Volkslust. Iets te veel werk; geen van de kinderen wou overnemen, 20 jaar café was genoeg. Eduard is gaan werken bij de Mekanik tot aan zijn pensioen.

 

De latere generaties

Het echtpaar Eduard en Jeanne had drie zonen; het was zoon Jos die de handboogtraditie verderzette. Hij was in de periode van 1973 tot 2012 meerdere jaren lid van de Gilde. Hij had nooit het geluk om zich Koning te schieten, maar zijn zoon Sven wel. Sven Truyens, vierde generatie, was lid vanaf hij toegelaten werd in 1995, 30 jaar geleden ondertussen. Hij schoot zich tot Koning in 2006, 2017 en 2024

Linksboven: Sven Truyens met Patrick Herremans; onderaan: permanent aandenken op Svens arm. (foto’s: Mark Daemen; PetCro en Sven Truyens)
Linksboven: Sven Truyens met Patrick Herremans; onderaan: permanent aandenken op Svens arm. (foto’s: Mark Daemen; PetCro en Sven Truyens)

Sven en zijn echtgenote Diane Martens hebben 2 zonen die ook al eens geproefd hebben van de Gilde, maar voorlopig nog niet verknocht zijn zoals hun (voor)ouders.

Maar uitgesteld is niet afgesteld, zullen we maar zeggen 😉.


Edegems erfgoed verankerd in huis- en straatnamen

Huis Sint-Sebastiaan. (Google Street View)
Huis Sint-Sebastiaan. (Google Street View)

Er is in Edegem een woning genaamd Huis Sint-Sebastiaan. Het staat er sinds 1734 en er wordt aangenomen dat het toen dienst deed als Gildekamer, zeg maar, de vergaderzaal van de Gilde. Later werd het decennialang bewoond door de familie De Kock. Fred De Kock heeft zich meermaals tot Koning geschoten. Iedere Edegemnaar kent het huis, het is gelegen aan de Drie Eikenstraat 20.

 

Het doelveld is al enkele keren van plaats veranderd, maar de Doelveldstraat niet. Het oorspronkelijke doelveld was, in de Doelveldstraat, niet zo verwonderlijk natuurlijk. Het was gelegen ten noorden van de kuip van Edegem, tussen de Strijdersstraat en de Doelveldstraat[xiii].

Kadasterkaart van 1806. Centraal de Sint-Antoniuskerk; 1 verwijst naar de plek waar het oude doelveld was gesitueerd. Vandaag bevindt het doelveld zich op 2, tegenover de hoeve van boer Kerrebrouck. (HAE)
Kadasterkaart van 1806. Centraal de Sint-Antoniuskerk; 1 verwijst naar de plek waar het oude doelveld was gesitueerd. Vandaag bevindt het doelveld zich op 2, tegenover de hoeve van boer Kerrebrouck. (HAE)
Het Sint-Sebastiaanplein en de Bosmanstraat, ter hoogte van het vroegere depot van de GB. (Geopunt)
Het Sint-Sebastiaanplein en de Bosmanstraat, ter hoogte van het vroegere depot van de GB. (Geopunt)

In 2012 werd het 500-jarig bestaan van de Gilde gevierd en mocht van de gemeente een voorstel doen voor de benaming van 2 nieuwe straten. Het werd het Sint-Sebastiaansplein en de aangrenzende Bosmanstraat[xiv].

 

Bosmanstraat? Wat heeft de Gilde nu te maken met de Bosmanstraat?

 

Wat schutters absoluut niet willen meemaken is dat ze op een schieting niets raken. In normale omstandigheden heb je schietsessies van 4 uur, waar je met 35 à 40 personen zo’n 16 keer op het doel kan schieten. Als je dan 16 keren ernaast schiet, dan ben je Bosman en wacht je een grote vernedering. Je moet dan op een ladder gaan staan en luidop roepen: “Ik ben Bosman, en daar ben ik fier op!” En dat fier zijn is zeker niet waar … Het concept Bosman is bij schuttersverenigingen wel bekend, maar dat je je op een ladder moet belachelijk maken ten opzichte van alle andere leden, is absoluut uniek Edegems erfgoed.

 

Bosman komt dus niet van Bosjesman, het is een zeer ongelukkige boogschutter 😉.


De toekomst van de Gilde


Groepsfoto van de Koninklijke Handbooggilde Sint-Sebastiaan anno 2024. (foto van Ingrid Pooters, te vinden op de website van de Gilde)
Groepsfoto van de Koninklijke Handbooggilde Sint-Sebastiaan anno 2024. (foto van Ingrid Pooters, te vinden op de website van de Gilde)

De Gilde evolueerde van een elitaire, patriarchale gemeenschap van dorpsnotabelen die zich konden inkopen, naar een open, gezinsvriendelijke sportclub. Het lijkt een stevige basis voor een succesvolle en duurzame toekomst.

Gewoon 1.000 jaar oud worden, hé …

 

Om heel eerlijk te zijn, voor ondergetekende verhalenverteller ging een ongekende wereld open. Toen ik het verhaal van André De Ryck aan het schrijven was, bleek hij een bijzonder figuur geweest te zijn in de Koninklijke Handbooggilde Sint-Sebastiaan[xv]. Hij was de enige die zich ooit tot Keizer geschoten had. Met wat vragen nam ik contact op met Hoofdman Gunter Herremans en die contacten waren zeer inspirerend. Waardoor ik veel meer wou weten over de Gilde en zijn families, en dit verhaal bijeenschraapte.

 

Misschien geeft het een aantal Edegemnaars een nieuw zicht op de rijkdom van ons Edegemse verleden. Deze schat ligt er alleszins nog gewoon om te grijpen, vandaag, aan de dreef bij Hof ter Linden, Kasteelweg 1.

 

Koninklijke Handbooggilde Sint-Sebastiaan: chapeau!

 

Peter Crombecq, mei 2025

Met dank aan Gunter, Patrick en Danny Herremans, Luc en Thomas Campo, Sven en Vic Truyens, Erik Laforce, Frank Neyens, Mark Daemen, Albert Van Hees en de collega’s van het Historisch Archief.

 

Dit verhaal is een bijdrage aan “Edegem’s verleden, bewaard voor de toekomst” van het Historisch Archief Edegem. Het Historisch Archief is toegewijd aan het behoud van het papieren en digitale geheugen van Edegem. Door het verzamelen, inventariseren en digitaliseren van documenten, boeken, foto’s, tijdschriften, plannen en meer, zorgt het Historisch Archief ervoor dat de geschiedenis van Edegem bewaard blijft voor toekomstige generaties.

 

Disclaimer

Het verhaal is gereconstrueerd op basis van een aantal bronnen. Ik ben me ervan bewust dat nieuwe informatie uit andere bronnen het verhaal kunnen aanvullen, nuanceren of aanleiding kunnen geven tot aangepaste inzichten.



Referenties


[i] Prof. dr. R. Van Passen, “Geschiedenis van Edegem”, (Edegem: Gemeentebestuur van Edegem, 1974), p. 949

[ii] De Gilderaad d.d. mei 2025 bestaat uit Hoofdman Herremans Gunter, Deken Thomas Campo, Onderdeken Herremans Patrick, Penningmeester Truyens Sven, Griffier Fierens Piotr, Raadslid Mariën Dirk, Ouderman Vermeylen Rem, Ouderman Campo Luc.

[iii] Ronald De Beir, “Geldonia” in De Zonneblusser, 2012-2, pp. 35-40.

[iv] Prof. dr. R. Van Passen, “Geschiedenis van Edegem”, o.c., pp. 333 & 942

[v] Peter Crombecq, “André De Ryck, keizer en stamvader van generaties bekende Edegemnaars”, te raadplegen ophttps://www.historischarchiefedegem.be/post/andré-de-ryck-keizer-en-stamvader-van-generaties-bekende-edegemnaars-deel-2

[vi] Uitgaven over de Koninklijke Handbooggilde Sint-Sebastiaan te vinden bij het Historisch Archief van Edegem:

·       BK_0021, Van Passen, Robert. "Geschiedenis van Edegem", pp. 940-950

·       BK_0135, Jaak Cousyns, “De Koninklijke Handbooggilde St-Sebastiaan”

·       BK_1250, Ronald De Beir, “Geldonia - Gilde St.-Sebastiaan”

·       BK_1436, Sint-Sebastiaansgilde. Jaarboek 1802-1949

·       TS_001, De Zonneblusser, vele verhalen in verschillende uitgaven

[vii] Ronald De Beir, “Geldonia” in De Zonneblusser 2012-01, Statuten Sint-Sebastiaan anno 2012, artikel 2, p. 19

[viii] Website Koninklijke Handbooggilde Sint-Sebastiaan, te vinden op https://sint-sebastiaan-gilde.be

[ix] Interview met Thomas Campo van 21 maart 2025

[x] HAE, Adresboek Ratinckx 1940 & Caféfiches

[xi] Peter Crombecq, “Een strodekker, kuipers, herbergiers en … Den Belvu, de familie Aerts in Edegem”, te raadplegen op https://www.historischarchiefedegem.be/post/een-edegemse-aerts-dynastie-een-strodekker-kuipers-herbergiers-een-diamantslijper-en-den-belvu

[xii] Peter Crombecq, “De herbergiersfamilies Anthoni in Edegem”, te raadplegen op https://www.historischarchiefedegem.be/post/de-herbergiersfamilies-anthoni-in-edegem

[xiii] Prof. dr. R. Van Passen, “Geschiedenis van Edegem”, o.c., p. 943

[xiv] Pierre Hens, “Edegem in alle straten”, (Edegem: Davidsfonds, 2023), pp. 276 & 289

[xv] Peter Crombecq, “André De Ryck, keizer en stamvader van generaties bekende Edegemnaars”, te raadplegen ophttps://www.historischarchiefedegem.be/post/andré-de-ryck-keizer-en-stamvader-van-generaties-bekende-edegemnaars-deel-2

bottom of page