De Edegemse families De Greef: wevers, cafébazen en bakkers. Deel 3: de cafébazen en de smetter.
- Peter Crombecq
- 11 apr
- 7 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 13 apr
De familie De Greef is al vanaf de 18de eeuw aanwezig in Edegem. De eerste 100 jaar als wevers, Leonard De Greef was de laatste. Daarna zijn er vooral cafébazen en bakkers. In dit deel van het verhaal volgen we vooral de cafébazen in de familie.
Maar ook een mooie vertelling over De Greefs die werkten bij De Gevaert.
De stamvader van de Edegemse families De Greef
De Brabander Petrus ‘Peer’ De Greef, geboren in Zeelst bij Eindhoven, kwam in 1792 in Edegem aangewaaid als jongeman van 25 jaar. Hij was linnenwever[i] en kwam in het milieu van de Edegemse wevers terecht.
Het zijn twee kleinzonen van Petrus De Greef die in Edegem stevige bakens hebben uitgezet: Leonard de cafébaas en Leonard de wever, geboren in Vremde.
Leonard De Greef, de cafébaas
Leonard trouwde in 1870 met Joanna Paulina Jennes. Leonard, ook wever, zag meer heil in het laven van de dorstigen. Hen vinden we terug in het café In de kegelbaan aan de kapel van Onze-Lieve-Vrouw-Troost-in-Nood (de kegelbaan werd opgesteld in de open lucht voor de deur[ii]). Het café maakte deel uit van een complex van 4 huizen dat na WO II zal worden afgebroken. Vandaag staat op die plaats foodbar Oud Edegem.
Na het overlijden van cafébaas Leonard De Greef in 1910 bleef zijn vrouw, Joanna Paulina Jennes, café In de kegelbaan openhouden. Ze kreeg versterking van haar zoon Emiel De Greef (de witte van Greeves) en zijn vrouw Clothilde Baum[iii].
Rond 1920 kwam haar 28-jarige kleindochter Maria Van Mol, kind van haar dochter Josepha en Joannes Van Mol, mee in de zaak. Maria trouwde met Frans Gustaaf De Fru. Zij zouden het café nog jarenlang openhouden, zeker tot WO II[iv]. Grootmoeder Joanna Paulina Jennes overleed op 10 oktober 1936 in het Godsgasthuis aan de Patronaatstraat. Ze was 84 jaar geworden.
Emiel De Greef en Clothilde Baum verhuisden rond 1913 naar een café aan de overkant, op het Gemeenteplein. Daar stonden 7 huisjes en nummer 24 (later 14) was café Oud Edegem. Hun dochter Yvonne werd er op 10 januari 1913 geboren. Na het overlijden van haar ouders nam Yvonne De Greef in 1942 de zaak over. Ze was intussen getrouwd met Armand Verbeeck.
Armand was een zeer bekende speler van KFC Belgica en zelfs kapitein van de kampioenenploeg in de jaren 20 en 30[v],[vi]. De huisjes op het Gemeenteplein werden allemaal afgebroken in 1955.
Maar café Oud Edegem van Yvonne zal herrijzen op de plek waar haar grootvader ooit begonnen was.
Vandaag Kontichstraat 29.
Een bijzondere huwelijksfoto uit 1901 waar nagenoeg de hele familie opstaat:
We zien hier op de foto (? betekent niet geïdentificeerd):
staand v.I.n.r.: ?, Maria Hellemans, ?, ?, Cornelia Emma Hendricks, ?, Josephus De Bot, Maria De Greef
middenrij v.I.n.r.: Josepha De Greef, Joanna Paulina Jennes, Sus De Greef, Alice Van Damme, vader Petrus Adolphus Van Damme & moeder Maria Louisa Ott, Petrus Franciscus Van Put (waarnemend burgemeester)
onderaan v.I.n.r.: Maria Van Mol, Joannes Van Mol, ?, ?, Emiel 'de witte' De Greef, Leonard De Greef, ?.
Niet geïdentificeerd, maar vermoedelijk ook op de foto: Clothilde Baum, alsook kozijn en getuige van het huwelijk: gemeenteontvanger Petrus Franciscus De Waele.
De nakomelingen van Leonard ‘de wever’ De Greef
In deel 1 ‘de wevers’ en deel 2 ‘de bakkers’ van het verhaal over de families De Greef werd uitvoerig ingegaan op de afstammelingen van de oudste zoon Joannes Franciscus ‘Sooi’ De Greef. Daarin werden de Edegemse wevers en de bakkers gevolgd. In dit deel kijken we naar de nakomelingen van Eduardus Joannes Baptista ‘Eduard’ De Greef.
Vier generaties De Greef bij De Gevaert
Leonards jongste zoon Eduard De Greef trouwde met Helena Goossens en ging bij De Gevaert werken in Mortsel. Zijn zoon Jef De Greef ook. En zijn kleinzoon Herman De Greef. Evenals zijn achterkleinzoon Dirk De Greef.
Vier generaties De Greef die bij Gevaert gewerkt hebben[vii].
Eduard werkte in de schrijnwerkerij van Gevaert als smetter. Hij was de persoon die, op basis van tekeningen, visueel bepaalde hoe het best de juiste elementen uit het hout kunnen worden gehaald. Hij speelde ook bij den Belgica. Eduard en Helena hadden 3 kinderen.
Op het einde van zijn leven woonde hij in de Oude Godstraat bij zijn zoon Jef.
Jef De Greef trouwde met Margaretha Reynders en samen kregen ze 3 kinderen. Jef was klein van gestalte, wat hem niet belette om baas te worden van de schrijnwerkerij bij Gevaert. Het gezin woonde in de Oude Godstraat en verhuisde later naar de Paulus Plettinckxstraat. Jef De Greef had een collega: Leon Hielegems. Leons dochter Francina zou trouwen met Herman, de zoon van Jef.
Herman De Greef was 1m45 groot, nog kleiner dan zijn vader. Hij volgde daarom een dieet van zwezeriken om te groeien. Het hielp niet, constateerde het leger. Hij werd driemaal gesommeerd naar het Klein Kasteeltje, maar hij groeide niet, bleek daar, hij kromp 😉. Hij trok het zich niet aan en begon een carrière bij … Den Bell.
Herman moest van zijn vader zijn plaats bij De Gevaert verdienen. Herman vertelde: “Hij werkte er toen ook en ik vroeg hem of hij mij kon binnenkrijgen. Ik was achttien jaar en wilde werken.” Jef antwoordde: “Wat vraagt gij mij nu? Gij denkt toch niet dat ik daarop inga? Gij gaat eerst leren werken op een ander en pas dan gaan we zien of dat we u op Gevaert kunnen brengen.” [viii] Herman heeft dan 2 jaar bij Bell gewerkt en in 1954 zorgde zijn vader voor een job bij Gevaert.
Herman was technisch tekenaar. Later was hij als technisch ingenieur verantwoordelijk voor het onderhoud van de machines, iets waar hij veel respect voor kreeg van zijn collega’s. Niet door zijn gestalte; hij was veruit de kleinste tussen die ‘beren’ van het onderhoud, maar door zijn technische kennis en zijn menselijke omgang met zijn collega’s[ix].
Herman De Greef trouwde met Francina Hielegems, die al in verwachting was. Beide waren Gevaert kinderen en beide waren ook werkzaam bij Gevaert.
Zij verhuisden naar de Rubensstraat in Mortsel en kregen 2 kinderen: Dirk en Ilse. Dat één of beide kinderen bij Gevaert gingen werken, leek voorbestemd, met al dat Gevaert-bloed in hun aderen.
En Dirk De Greef ging inderdaad bij De Gevaert werken, hoe kon het ook anders. Na zijn huwelijk kwam hij in 1984 terug in Edegem wonen. Twee tussenstops later eindigde hij in 1994 in de Adrien de Gerlachestraat. Daar woont hij vandaag nog met zijn huidige partner Rita De Pooter. Dirk heeft bij Gevaert een hele carrière achter de rug, van productiearbeider tot bediende bij de Röntgenafdeling. Omdat Dirk ervoor koos kinderloos te blijven, komt er geen 5de Gevaert-generatie meer.
De gekende afstammelingen van Leonard ‘de wever’ De Greef
Zo zijn er veel Edegemnaars die zich een afstammeling kunnen noemen van de laatste wever van Edegem en ongetwijfeld zijn er nog vele verwanten voor ons onbekend gebleven.
Dit is deel 3 en laatste deel van het verhaal.
Het volledige verhaal werd gesplitst in 3 delen:
Het volledige verhaal is er ook zonder splitsing:
Peter Crombecq, april 2025
Met dank aan Lieve en Dries Roelant, François De Greef, Dirk De Greef, Magda Broeckx, Kunta Van Geetsom, Erik Laforce, Frank Neyens, Raymond Verbeeck, de collega’s van het Historisch Archief en de vele reageerders op Facebook. Speciale dank aan Geert De Greef die een familiegeschiedenis heeft opgebouwd rond de stamboom van stamvader Petrus De Greef met voorouders en een indrukwekkend aantal naamdragende afstammelingen. Deze stamboom werd verrijkt met foto’s, documenten en verhalen die hij in zijn research verzameld heeft. Hijzelf is ook een afstammeling van Petrus, van diens zoon die naar Vremde vertrokken is, en een achter-achterneef van Leonard ‘de wever’ De Greef. Hij bezorgde talrijke waardevolle tips en documenten. Een groot deel van de stamboom is te vinden op https://gw.geneanet.org/gedege.
Dit verhaal is een bijdrage aan “Edegem’s verleden, bewaard voor de toekomst” van het Historisch Archief Edegem. Het Historisch Archief is toegewijd aan het behoud van het papieren en digitale geheugen van Edegem. Door het verzamelen, inventariseren en digitaliseren van documenten, boeken, foto’s, tijdschriften, plannen en meer, zorgt het Historisch Archief ervoor dat de geschiedenis van Edegem bewaard blijft voor toekomstige generaties.
Disclaimer
Het verhaal is gereconstrueerd op basis van een aantal bronnen. Ik ben me ervan bewust dat nieuwe informatie uit andere bronnen het verhaal kan aanvullen, nuanceren of aanleiding kan geven tot aangepaste inzichten.
Referenties
[i] Research van Geert De Greef. Familiedocumenten van Petrus De Greef.
[ii] Mieke De Block in De Zonneblusser, september 1980, p. 4
[iii] Peter Crombecq, “Was café 't Boske vroeger een gevangenis?”, te raadplegen op https://www.historischarchiefedegem.be/post/was-café-t-boske-vroeger-een-gevangenis
[iv] HAE. Adresboek Ratinckx 1940
[v] Peter Crombecq, “Voetbalclub Belgica gaat naar eerste klasse, droom of werkelijkheid?” te raadplegen op https://www.historischarchiefedegem.be/post/voetbalclub-belgica-gaat-naar-eerste-klasse-droom-of-werkelijkheid
[vi] Interview met Raymond Verbeeck op 3 februari 2025
[vii] Interview met Dirk De Greef op 15 maart 2025.
[viii] Streekvereniging Zuidrand, “Ik werk(te) bij Gevaert”, p. 17, te vinden op https://www.dezuidrand.be/projecten/voorbije-projecten/gevaert-project
[ix] Streekvereniging Zuidrand, “Ik werk(te) bij Gevaert”, p. 57, te vinden op https://www.dezuidrand.be/projecten/voorbije-projecten/gevaert-project
